Czy zmierzamy ku stagnacji w oczekiwanej długości życia?
Oto, co mówi najnowsze badanie GBD 2021 o Europie.
Spowolnienie wzrostu długości życia w Europie
Najnowsza analiza Global Burden of Disease (GBD) za 2021 rok ujawnia, że po latach dynamicznego wzrostu średniej długości życia w Europie, od około 2011 roku obserwujemy znaczące spowolnienie tych postępów – a w niektórych krajach nawet spadek.
Zmniejszenie śmiertelności związanej z chorobami sercowo-naczyniowymi i nowotworami już kiedyś przyczyniało się do wzrostu długości życia, ale od 2011 roku te korzyści zaczęły zanikać.
Rosnące różnice między krajami
Do 2011 roku kraje europejskie konsekwentnie poprawiały swoje wyniki, jednak później tempo wzrostu długości życia znacznie zwolniło.
W okresie 2011–2019 różnice między państwami stały się wyraźniejsze:
- Norwegia, Islandia, Szwecja, Dania i Belgia utrzymały lub nawet poprawiły swoje wyniki.
- Wielka Brytania, Grecja i inne zanotowały spadki.
Co spowalnia poprawę?
Postępy, jakie dokonywały się wcześniej dzięki zmniejszeniu liczby zgonów z powodu chorób serca i nowotworów, po 2011 roku wyraźnie zwolniły.
To właśnie te dwie grupy chorób są kluczowe dla ogólnej tendencji.
Podczas gdy ekspozycja na dym tytoniowy systematycznie malała, inne czynniki – takie jak:
- wysoki BMI
- niekorzystne nawyki dietetyczne
- wysokie ciśnienie krwi
- niekorzystny profil lipidowy
albo przestały się poprawiać, albo nawet się pogorszyły.
Ryzyka zdrowotne i styl życia
Te zmiany w ekspozycji na ryzyka zdrowotne mają bezpośredni wpływ na śmiertelność z powodu chorób sercowo-naczyniowych i nowotworów.
Nasze codzienne wybory – od diety, przez aktywność fizyczną, po sposób radzenia sobie ze stresem – mają ogromne znaczenie dla długowieczności.
Co możemy zrobić?
- Inwestujmy w zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną oraz utrzymanie prawidłowej masy ciała.
- Nawet niewielkie zmiany – jak codzienny spacer, ograniczenie przetworzonej żywności czy zwiększenie spożycia owoców i warzyw – mogą mieć długoterminowy wpływ.
- Regularne badania krwi, kontrola ciśnienia oraz konsultacje z lekarzem to niezbędne narzędzia we wczesnym wykrywaniu i przeciwdziałaniu ryzyku chorób sercowo-naczyniowych i nowotworowych.
Rola polityki zdrowotnej
Polityka publiczna ukierunkowana na poprawę jakości życia – ograniczenie reklamy niezdrowej żywności, promocja aktywnego trybu życia czy inwestycje w systemy opieki zdrowotnej – może przyczynić się do budowania zdrowszych społeczności.
Edukacja i świadomość
Dzielenie się informacjami o znaczeniu zdrowych nawyków oraz popieranie inicjatyw edukacyjnych w miejscu pracy, szkołach czy społecznościach lokalnych jest kluczowe.
Wnioski z badania GBD 2021
Badanie GBD 2021 podkreśla, że mimo osiągnięć medycyny, nasze zdrowie i długowieczność w dużej mierze zależą od:
- naszych codziennych wyborów,
- oraz decyzji podejmowanych przez polityków.
Aby odwrócić niepokojące trendy, niezbędne są skoordynowane działania na wielu poziomach – zarówno indywidualne, jak i społeczne.
