1. To, co musisz wiedzieć
Różeniec górski (Rhodiola rosea) to roślina, która rośnie w bardzo zimnym klimacie i na dużych wysokościach. Korzeń różeńca był stosowany w medycynie tradycyjnej na Kaukazie, w Skandynawii, Chinach i Rosji, gdzie praktycy uważają, że może poprawić koncentrację i wytrzymałość zarówno ciała, jak i umysłu.
Rhodiola należy do gatunku ziół znanych jako adaptogeny, czyli substancje pomagające zwalczać stres. Jednakże korzenie i ekstrakty Rhodiola są również badane pod kątem innych potencjalnych korzyści poznawczych i fizycznych.
2. Aktywne Komponenty Rhodiola Rosea
Salidrozyd
Salidrozyd, znany również jako rodiolozyd, jest uważany za najważniejszą bioaktywną cząsteczkę różeńca górskiego. Prawdopodobnie jest odpowiedzialny za wpływ Rhodioli na mózg.
Rozawin
Rosavin ma wiele takich samych właściwości i mechanizmów jak salidrozyd, ale wydaje się, że wymaga większej dawki, aby wywołać ten sam efekt.
Tyrozol
Tyrozol występuje w standaryzowanych ekstraktach z różeńca górskiego, ale często nie jest oznaczany na komercyjnych suplementach. Tyrozol jest przeciwutleniaczem i może również przyczyniać się do korzystnych właściwości różeńca różanego.
3. Ulga w Stresie
Rhodiola Rosea jako Adaptogen
Rhodiola rosea L., znana również jako „różeniec górski” lub „złoty korzeń”, od wieków jest stosowana w medycynie tradycyjnej w Europie i Azji. Roślina ta słynie z właściwości adaptogennych, czyli zdolności do zwiększania odporności organizmu na stres fizyczny, chemiczny i biologiczny. Współczesne badania naukowe potwierdzają jej skuteczność w leczeniu objawów stresu, zmęczenia oraz poprawie funkcji poznawczych i wydolności fizycznej.
Stres i Wypalenie Zawodowe
Rhodiola Rosea jest szczególnie znana ze swojego potencjalnego działania łagodzącego stres, dlatego przeprowadzono już kilka badań na ludziach, aby ocenić jej skuteczność.
Badanie na 101 ochotnikach:
- Uczestnicy: 101 ochotników z objawami stresu życiowego.
- Dawkowanie: 200 mg ekstraktu z różeńca dziennie.
- Wyniki: Po trzech dniach zaobserwowano znaczną poprawę poziomu stresu i codziennego funkcjonowania. Po czterech tygodniach stan wszystkich uczestników znacznie się poprawił. Badanie nie obejmowało grupy kontrolnej, co sugeruje możliwość efektu placebo.
Badanie na 80 pacjentach z łagodnym stanem lękowym:
- Uczestnicy: 80 pacjentów z łagodnym stanem lękowym.
- Dawkowanie: 400 mg ekstraktu z różeńca górskiego dziennie przez dwa tygodnie.
- Wyniki: Zaobserwowano znaczną redukcję stresu, niepokoju i negatywnych emocji. Badanie obejmowało grupę kontrolną, jednak nie podano jej placebo. Autorzy zasugerowali, że poprawę można przypisać rhodioli, ale nie można było ustalić związku przyczynowego z pełną pewnością.
Badanie na 118 osobach z wypaleniem zawodowym:
- Uczestnicy: 118 osób z wypaleniem zawodowym.
- Dawkowanie: 400 mg ekstraktu z różeńca różanego dziennie.
- Wyniki: Już po tygodniu zaobserwowano poprawę stresu i nastroju. Stan pacjentów poprawiał się aż do zakończenia badania po dwunastu tygodniach. Badanie nie obejmowało grupy kontrolnej.
Podsumowanie:
Badania sugerują, że Rhodiola Rosea może znacząco wpływać na redukcję stresu i poprawę nastroju. Pomimo obiecujących wyników, brak grup kontrolnych w niektórych badaniach oznacza, że potrzeba dalszych badań, aby jednoznacznie potwierdzić te efekty i wyeliminować możliwość działania efektu placebo.
4. Efekty Farmakologiczne i Badania Kliniczne
Neuroprotekcyjne Działanie
Badania wykazały, że R. rosea pomaga w zarządzaniu warunkami astenicznymi, które obejmują spadek wydajności pracy, zmęczenie, zaburzenia snu i drażliwość. Roślina ta działa jako adaptogen, zwiększając odporność organizmu na stresory i normalizując funkcje biologiczne. Liczne badania kliniczne potwierdziły poprawę wydajności umysłowej i zmniejszenie objawów zmęczenia oraz poprawę ogólnego samopoczucia u osób stosujących R. rosea.
Leczenie Lęku i Depresji
R. rosea wykazuje obiecujące wyniki w leczeniu łagodnej do umiarkowanej depresji oraz lęku uogólnionego. Badania kliniczne wykazały, że suplementacja R. rosea znacząco zmniejszała objawy lęku i depresji, a także poprawiała jakość życia pacjentów.
Wpływ na Siłę Fizyczną i Wytrzymałość
R. rosea od dawna jest stosowana w celu poprawy wydolności fizycznej i wytrzymałości. Badania wykazały, że suplementacja R. rosea zwiększa zdolności wysiłkowe oraz skraca czas regeneracji po intensywnym wysiłku. Wśród sportowców, suplementacja tą rośliną poprawiała wydajność i odporność na zmęczenie.
5. Wnioski
Rhodiola rosea L. jest skutecznym środkiem adaptogennym, który pomaga w zarządzaniu różnymi aspektami stresu oraz poprawie funkcji fizycznych i poznawczych. Jej długoletnie zastosowanie w medycynie tradycyjnej, wsparte licznymi badaniami klinicznymi, potwierdza jej skuteczność i bezpieczeństwo w leczeniu objawów związanych ze stresem.
MAREK FISCHER
Jeden z najwyżej cenionych i respektowanych konsultantów żywieniowych oraz szkoleniowców
w Europie. W środowisku żywieniowym,
sportowym i biznesowym uchodzi za skrajnie skutecznego, ale jednocześnie bardzo wymagającego i bezkompromisowego.
