PROBIOTYKI W ŚWIECIE SPORTU

Z artykułu dowiesz się

1.   Jak probiotyki wpływają na życie i trening sportowca
2.  Jakie probiotyki warto wrzucić do swojej codziennej rutyny
3.  Czy Probiotyki to must have w XXI wieku?

W XXI wieku ciężko jest się odnaleźć w newsach ze świata dietetycznego, biorąc pod uwagę jakie dynamiczne zmiany zachodzą w naukowych odkryciach, jakie schematy żywieniowe stają się co raz bardziej optymalne i to jaka suplementacja staje się niezbędna – łatwo się pogubić między tym co modne a co faktycznie potrzebne.

            Moda na probiotyki trwa nieprzerwanie od kilku lat, fakt ten ma swoje uzasadnienie w nauce – odsetek nowotworów jelitowych nieustannie wzrasta, w tej chwili, zakłada się , że jest 3 co do częstości występowania nowotworem u mężczyzn i drugim u kobiet.  Przekłada się na potrzebę poszukiwania nowych rozwiązań, nie tylko w leczeniu, ale też w zapobieganiu temu schorzeniu, tym bardziej, że szereg czynników wpływających na rozwój nowotworów, takich jak stres, zła dieta, używki, czy brak ruchu – staje się powoli plagą naszych czasów, zatem prosta inwestycja w probiotyki, może zdecydowanie zmniejszyć ryzyko rozwoju jednego z najczęściej spotykanych nowotworów.

Co więcej, probiotyki nie tylko stanowią istotny element naszego układu odpornościowego, szczególnie tego elementu, bezpośrednio związanego z tym co się dzieje w naszych jelitach, ale też istotnym elementem jeżeli chodzi o poprawiania komfortu życia oraz elementów treningowych sportowców, ponieważ ta grupa stanowi spory odsetek osób dotkniętych SIBO – czyli przerostem flory bakteryjnej w obrębie jelita cienkiego.

Wydaje się nam, że optymalizacja diety oraz suplementacji jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na poprawę parametrów Sportowców  – nie ważne, czy rozpatrujemy tutaj Amatorów czy Zawodowców, bardzo często sama dieta oraz dobrze dobrana suplementacja, pomaga w osiąganiu lepszych wyników – bez względu, czy mówimy o parametry wydolnościowe, czy siłowe. Wprowadzamy coraz więcej produktów do codziennej suplementacji, począwszy od wyrównania niedoborów a kończąc na produktach pochodzących z medycyny wschodniej, takich jak aszwaganda.

Bardzo rzadko mówi się jednak o tym, jak wielki wpływa na to co się dzieje z zawodnikiem, tak mała sprawa jak flora jelitowa.

Pierwszym elementem, któremu należy się przyjrzeć jest sama dieta Atletów, najczęściej mamy doczynienia z wysoką podażą węglowodanów, gdzie u topowych Sportowców wytrzymałościowych osiągamy pułap rzędu 7-12g na kg/mc i oczywiście nie możemy zapominać o głównym makroskładniku odpowiedzialnym za regenerację – czyli białku, którego podaż sięga 1,4-1,6g na kg/mc.

Węglowodany oraz ich procesy fermentacji / trawienia są głównym motorem napędowym ludzkiej mikroflory jelitowej  – szczególnie te pochodzenia roślinnego, które pod wpływem pracy mikroflory w jelicie gruby przekształcane są do krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, które również wykorzystywane są jako siła napędowa poszczególnych, bardziej wyspecjalizowanych szczepów bakteryjnych -> odpowiedni poziom  SCFA przekłada się na procesy utylizacji energii, kontrolowanie ph w jelicie grubym, różnorodność flory jelitowej w jelicie grubym, motorykę jelit oraz przepuszczalność jelita, czy proliferacje komórek nabłonkowych jelita – zatem dobrze zasiedlona flora jelitowa oraz odpowiedni metabolizm krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, będzie wpływał na zmniejszenie stanów zapalnych w obrębie jelit, zmniejszał lipolizę poprzez nasilenie pracy LPL – lipazy lipoproteinowej.

Warto również zwrócić uwagę na to, że poprzez stymulację receptorów SCFA, które rozmieszczone są różnych tkankach ludzkiego organizmu, wpływając przez to m.in. na poprawę insulinowrażliwości, zmniejszenie ilości przyjmowanego pokarmu -> poprawa leptynowrażliwości, sprzyja również stymulacji PPAR Y, czyli jednemu z czynników wpływających na różnicowanie adipocytów – White -> Brown czy zmniejszających koncentrację triglicerydów w krwioobiegu.

Kolejnym istotnym elementem jest  odpowiednia podaż lub suplementacja maślanów, których odpowiedni poziom przyczynia się regulowania homeostazy procesów energetycznych poprzez regulację leptyny -> Której zaburzenia często spotykamy u sportowców obłożonych kategoriami wagowymi. Maślany w ludzkim organizmie produkowane są głównie przez takie bakterie jak – >Clostridia, Eubacteria czy Roseburia. Odpowiedni poziom maślanów, sprzyja regulacji poziomu neutrofili, obniża cytokiny zapalne działające w obrębie jelita oraz sprzyja regeneracji i wzmacnianiu tightjunktion – czyli pierwszej linii obrony naszego organizmu przed patogenami dostającymi się z pożywieniem.

Zatem w przypadku diet wysokowęglowodanych, bezwględnie należy zwracać uwagę na odpowiednią podaż błonnika oraz warto przemyśleć suplementację maślanów, wspierając tym samym procesy metaboliczne oraz regulując stany zapalne w jelitach, wynikające chociażby z intensywnych obciążeń treningowych.

            Tak jak wspomnieliśmy wcześniej, kolejnym makroskładnikiem dominującym w diecie osób aktywnych oraz sportowców jest białko, które przemiany metaboliczne są zdecydowanie bardziej kompleksowe i mają zadecydowanie gorszy wpływ na stan naszego jelita. Badania przeprowadzone na zwierzętach, wykazuje, że odpady powstające w skutek metabolizmu białka i produkcji aminokwasów – takie jak amoniak, fenole czy P – krezol czy powstający w wyniku trawienie siarkowodór – przyczyniają się do rozpoczęcia kaskady stanów zapalnych, wpływających tym samym na zaburzenia pracy kosmków jelitowych oraz samej przepuszczalności jelita.

Niestety na tą chwilę brak jest jednoznacznych informacji, jak modyfikacje diety oraz bilansu węglowodanowo – białkowego mogą przyczyniać się do poprawy stanu mikroflory jelitowej, chociaż przeprowadzane są już pierwsze próby w tym kierunku, jeżeli efekty będą ciekawe – na pewno o tym napiszemy! Na tą chwile pozostaje nam gdybać i wspierać metabolizm białek poprzez zastosowanie produktów zasobnych w Lactobabillusplantarum, który usprawnia usuwanie toksycznych odpadów pozostałych po trawieniu białek .

Kolejnym ważnym elementem w aspekcie budowania wytrzymałości sportowców jest odpowiednia praca układu immunologicznego, którego zaburzenia obserwujemy w przypadku wystawienia na długotrwały intensywny bodziec treningowy – np. w przypadku przygotowań do ważnego turnieju, czy jak w przypadku sportowców walki  – 10-12 tygodniowych Campów przygotowawczych. Intensywny treningi utrzymywany przez długi okres czasu, doprowadza do zwiększenia koncentracji poziomu kortyzolu w krwioobiegu, co przekłada się na wzmożoną produkcję neutrofili oraz zmniejszoną produkcję limfocytów – Oczywiście nie chodzi tutaj o fakt, że aktywność fizyczna jest zła, odpowiednia dawkowana, oczywiście doprowadza do wzrostu czynników prozapalnych, ale jednocześnie stymuluje wytwarzanie cytokin działających anty zapalnie, takich jak m.in. IL-10 czy IL-8 oraz same plusy płynące z odpowiednio bodźccowanej aktywności fizycznej są większe niż opcjonalne minusy – oczywiście, to zawsze kwestia bodźca. Co więcej, mocne obciążenia treningowe przyczyniają się do wzrostu poziomu LPS, który zaburza pracę tightjunktion, obniżając tym samym nasze zdolności obronne przed potencjalnymi patogenami.

Odpowiedni bilans bakterii odpowiedzialnych za metabolizm SCFA oraz produkcję maślanów, jak i sama suplementacja maślanów, tak jak już sobie wspomnieliśmy wcześniej, zdecydowanie będzie wspierać wytwarzanie cytokin takich jak IL-10 czy 8, które działają anty zapalnie oraz obniżać sam poziom IL-6 czy TNF – a – działających pro – zapalnie. W przypadku intensywnych okresów treningowych ,warto do swojej codziennej suplementacji wprowadzić produkty zasobne w maślany – takie jak np. HMB czy sam maślan sodu, oraz zadbać o obecność takich szczepów bakteryjnych jak ->Bificobacteriuminfanti, Lactobacilluscasei , czy SacharomycesBoulardi – te szczepy mają udowodnienie właściwości obniżające poziom IL-6, natomiast aby podbić poziom IL-10 warto zadbać o takie szczepy jak – >Lactobacillusplantarmu, czy wpsomniany wcześniej SacharomycesBoulardi.

Warto również zwrócić uwagę na samo nawodnienie oraz to co jak flora jelitowa reaguje na spadek poziomu nawodnienia, przyjmuje się, że standardowy spadek nawodnienia w trakcie intensywnych sesji treningowych, może wynosić od 2 -5% masy ciała, tak duży spadek, przekłada się na zdecydowanie gorszy performance treningowy, zatem poziom nawodnienia stanowi istotny aspekt w generowaniu i poprawianiu osiągów sportowych – należy pamiętać, że główną rolą komórek śluzowych nabłonka jest transport elektrolitów, transport wody oraz odpowiednia hydratacja komórek śluzowych nabłonka, są istotnym elementem dobrze pracującej błony jelitowej.

Nadmierna aktywacja kanałów chlorkowych doprowadza do zaburzeń mikroflory, obniżając poziom szczepów z rodzaju lactobacillus oraz Alistipesgenra – zatem odpowiednie nawodnienie w trakcie treningu oraz bilans elektrolitów, będzie bezpośrednio przekładał się nie tylko na sam performance, ale również na zmniejszenie stanów zapalnych w obrębie jelit oraz zachowanie odpowiedniej różnorodności naszej mikroflory. Zatem w przypadku wysiłku fizycznego, skorelowanego z dużą utratą wody, należy bezwzględni pilnować bilansu elektrolitowego, natomiast w przypadku sportów w których dochodzi do osiągania wyznaczonych limitów wagowych poprzez odwodnienie powyżej 5% masy ciała, rozważyć odpowiednie protokoły suplementacyjne oraz badania mikroflory jelitowej w celu przeprowadzenia celowanego wsparcia mikrobiomu.

            Odpowiednio dobra dieta jest zdecydowanie najważniejszym czynnikiem definiującym osiągi sportowe – bez względu czy mówimy o lekkoatletach czy fanatykach ciężarów. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że nasza flora jelitowa istotnie reagują na zmiany w otoczeniu, treningach, diecie oraz jej odpowiednie „ serwisowanie” może zdecydowanie przynieście wiele korzyści. Biorąc pod uwagę, że XXI wiek zdecydowanie zwiększa udział antybiotyków w naszym życiu oraz sam wpływa stresorów zewnętrznych na nasz organizm, to pielęgnacja i stworzenie dobrej współpracy między mikroorganizmami żyjącymi w naszym ciele – wydaje się być bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na zarówno poprawę jakości życia jak i wyników sportowych.

W mojej skromnej opinii, probiotyki powinny być jednym z produktów musthave nie tylko dla sportowców – Amatorów, czy tych z levelu Pro, ale też dla Jana Kowalskiego, który raczej większość swojego życia spędza na kanapie czy przy komputerze.

Korzyści płynące z dobrze dobranej probiotykoterapii mogą być nieocenione a mam nadzieję, że badania, które zostaną jeszcze przeprowadzone, odkryją więcej niż tylko ciemną stronę księżyca.

Bibliografia:

1. Joyner MJ, Coyle EF. Endurance exerciseperformance: thephysiologyofchampions. J Physiol 2008;586:35–44.
   
2. Russell AP, Lamon S, Boon H, Wada S, Güller I, Brown EL, et al. Regulation ofmiRNAs in human skeletalmusclefollowingacuteenduranceexercise and short-term endurancetraining. J Physiol 2013; 591:4637–53.
   
3. Munoz A, Riber C, Trigo P, Castejon-Riber C, Castejon FM. Dehydration, electrolyteimbalances and renin-angiotensin-aldosteronevasopressinaxis in successful and unsuccessfulendurancehorses. EquineVet J 2010;42:83–90.
   
4. Snow DH, Baxter P, Rose RJ. Muscle fibrecomposition and glycogendepletion in horsescompeting in an enduranceride. VetRec 1981;108:374–8.
   
5. Davies KJ, Packer L, Brooks GA. Biochemicaladaptationofmitochondria, muscle, and whole-animalrespirationtoendurancetraining. Arch BiochemBiophys 1981;209:539–54.
   
6. Devenport L, Doughty D, Heiberger B, Burton D, Brown R, Stith R. Exerciseendurance in rats: rolesof type I and II corticosteroidreceptors. PhysiolBehav 1993;53:1171–5.
   
7. Hooper LV, Gordon JI. Commensal host–bacterialrelationships in the gut. Science 2001;292:1115–8
   
8. Rajilic-Stojanovic M, de Vos WM. The first 1000 culturedspeciesofthe human gastrointestinal microbiota. FEMS Microbiol Rev 2014;38: 996–1047. 194 N. Mach and D. Fuster-Botella
   
9. Marchesi JR, Adams DH, Fava F, Hermes GD, Hirschfield GM, Hold G, et al. The gut microbiota and host health: a newclinicalfrontier. Gut 2016;65:330–9.
   
10. Hsu YJ, Chiu CC, Li YP, Huang WC, Huang YT, Huang CC, et al. Effectof intestinal microbiota on exerciseperformance in mice. J StrengthCond Res 2015;29:552–8.
    
11. Samuel BS, Shaito A, Motoike T, Rey FE, Backhed F, Manchester JK, et al. Effectsofthe gut microbiota on host adiposityaremodulatedbytheshort-chainfatty-acidbinding G protein-coupledreceptor, Gpr41. ProcNatlAcadSci USA 2008;105:16767–72.
    
12. Belkaid Y, Hand TW. Roleofthemicrobiota in immunity and inflammation. Cell 2014;157:121–41.
    
13. Neish AS. Mucosalimmunity and themicrobiome. Ann Am ThoracSoc 2014;11(Suppl. 1):S28–32.
    
14. Lamprecht M, Frauwallner A. Exercise, intestinal barrierdysfunction and probioticsupplementation. Med Sport Sci 2012;59:47–56.
    
15. Clarke SF, Murphy EF, O’Sullivan O, Lucey AJ, Humphreys M, Hogan A, et al. Exercise and associateddietary extremes impact on gut microbialdiversity. Gut 2014;63:1913–20.
    
16. McFadzean R. Exercisecanhelpmodulate human gut microbiota. Boulder, Co: University of Colorado; 2014. [Dissertation].
    
17. Evans CC, LePard KJ, Kwak JW, Stancukas MC, Laskowski S, Dougherty J, et al. Exercisepreventsweightgain and alters the gut microbiota in a mousemodelof high fatdiet-inducedobesity. PLoSOne 2014;9:e92193. doi:10.1371/journal.pone.0092193
    
18. Queipo-Ortuno MI, Seoane LM, Murri M, Pardo M, Gomez-Zumaquero JM, Cardona F, et al. Gut microbiotacomposition in male rat modelsunder different nutritional status and physicalactivity and itsassociationwithserumleptin and ghrelinlevels. PLoSOne 2013;8:e65465. doi:10.1371/journal.pone.0065465
    
19. Lambert JE, Myslicki JP, Bomhof MR, Belke DD, Shearer J, Reimer RA. Exercisetrainingmodifies gut microbiota in normal and diabeticmice. ApplPhysiolNutrMetab 2015;40:749–52.
20. Kang SS, Jeraldo PR, Kurti A, Miller ME, Cook MD, Whitlock K, et al. Diet and exerciseorthogonally alter the gut microbiome and revealindependentassociationswithanxiety and cognition. Mol Neurodegener 2014;9:36. doi:10.1186/1750-1326-9-36 21. Choi JJ, Eum SY, Rampersaud E, Daunert S, Abreu MT, Toborek M